Aktywność fizyczna a choroby układu krążenia

Regularna aktywność fizyczna wpływa korzystnie na stan zdrowia i zmniejsza śmiertelność ogólną i sercowo-naczyniową zarówno osób zdrowych, jak i pacjentów z chorobami układu krążenia. Modyfikuje korzystnie czynniki ryzyka, takie jak nadciśnienie tętnicze, masa ciała, cholesterol i cukrzyca typu 2.
W ramach oceny stanu ogólnego, m.in. w gabinecie lekarza POZ, powinno się oceniać stopień aktywności fizycznej u każdej osoby i udzielać porad dotyczących zwiększenia aktywności fizycznej (chociażby w formie chodzenia po schodach zamiast używania windy lub chodzenia zamiast korzystania ze środków transportu) oraz właściwego rodzaju wysiłku.
W wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego zaleca się dla wszystkich mężczyzn i kobiet regularną aktywność fizyczną, będącą stałym elementem stylu życia i obejmującą ≥ 150 minut/tydzień wysiłku o umiarkowanej intensywności lub ≥ 75 minut/tydzień intensywnego wysiłku, lub ekwiwalent stanowiący połączenie dwóch powyższych.
Również chorzy po przebytym zawale serca, wszczepieniu pomostów aortalno-wieńcowych, zabiegu interwencji wewnątrznaczyniowej (CABG lub PCI), ze stabilną dławicą piersiową lub stabilną przewlekłą niewydolnością serca (HF, heart faillure) powinni wykonywać aerobowy trening fizyczny o umiarkowanej lub dużej intensywności co najmniej 3 razy w tygodniu, przeznaczając 30 minut na każdą taką sesję. Można także sumować wielokrotne sesje aktywności fizycznej trwające po co najmniej 10 minut.
Odpowiedni trening fizyczny, jak już wspomniano, jest również korzystny u chorych z HF: poprawia wydolność fizyczną i jakość życia oraz zmniejsza częstość hospitalizacji.
W wytycznych ESC zaleca się zachęcanie pacjentów z HF do regularnych ćwiczeń fizycznych w celu poprawy wydolności fizycznej i złagodzenia objawów. Stabilnych chorych z HF należy zachęcać do ćwiczeń w celu zmniejszenia ryzyka hospitalizacji z powodu HF.
Należy podkreślić, że każda (jakakolwiek) aktywność jest lepsza niż żadna, a większa aktywność jest korzystniejsza od mniejszej.
Chorzy prowadzący siedzący tryb życia powinni rozpoczynać programy ćwiczeń od wysiłków o niewielkiej intensywności, po dokonaniu odpowiedniej oceny ryzyka związanego z wysiłkiem fizycznym.
Chorzy z chorobami układu krążenia nie powinni uprawiać ćwiczeń o bardzo dużej intensywności i sportów ekstremalnych, a także brać udziału w zawodach. Współzawodnictwo wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych, z nagłym zgonem włącznie, a przyczyniać się do tego mogą: stres, zwiększone wydzielania katecholamin oraz warunki środowiskowe (temperatura, wilgotność, odwodnienie, przegrzanie itp.).
Najlepszą bazą dla wprowadzania indywidualnie dobranych ćwiczeń u chorych z chorobami układu krążenia są programy rehabilitacji kardiologicznej, z których jak dotąd korzystali w Polsce nieliczni pacjenci. Szansą na zwiększenie udziału w takich programach jest KOS-zwał – koordynowana opieka dla chorych po zawale serca oraz programy rehabilitacji ZUS-owskiej (patrz rozdz. 34).
Lekarz POZ, zachęcając pacjenta do zwiększania aktywności fizycznej, powinien ocenić ryzyko sercowo-naczyniowe. Osoby obarczone niskim ryzykiem mogą podejmować aktywność fizyczną bez dalszej oceny. Natomiast pacjenci prowadzący siedzący tryb życia, z czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, którzy zamierzają się zaangażować w intensywną aktywność fizyczną lub sport, powinni przejść ocenę kliniczną z uwzględnieniem testu wysiłkowego.
Aby zapewnić prawidłowy przebieg zarówno treningu, jak i pojedynczych ćwiczeń, konieczna jest znajomość objawów fizjologicznej tolerancji organizmu na zastosowany wysiłek.
Umiarkowanie intensywna aktywność fizyczna jest to poziom aktywności, podczas której ćwiczący odczuwa niewielkie przyspieszenie oddychania lub pracy serca. Tętno podczas umiarkowanego wysiłku mieści się w zakresie 55–70% HR max (HR, heart rate, częstość akcji serca), wyznaczonego podczas testu wysiłkowego lub ze wzoru HR max = 220 – wiek.
Podczas takiej aktywności, której przykładem jest szybki marsz, ćwiczący jest w stanie swobodnie rozmawiać. Podczas intensywnych ćwiczeń istotnie przyspiesza czynność serca, i częstość oddechów oraz występuje pocenie się – dobrym przykładem takich ćwiczeń jest trucht (jogging).
Tętno podczas intensywnego wysiłku mieści się w zakresie 70–90% HR max. Wyrazem osiągniętej granicy obciążenia wysiłkiem wytrzymałościowym jest konieczność oddychania przez usta.
Każda osoba podejmująca systematyczne ćwiczenia powinna zostać poinstruowana o warunkach bezpiecznego prowadzenia ćwiczeń.
 
Dodano: 2018-09-21

Fragment pochodzi z książki

E. Straburzyńska-Migaj, M. Lesiak (red. nauk.), Kardiologia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2018

Książki


Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować